پروفیسر ماما عبداللہ جان جمالدینی ۔۔۔ غمخوارحیات

پروفیسر ماما عبداللہ جمالدینی ہمو پُدین آ سیخااس ہَرانا مہر وانا رُژن اٹ چندی پھل آک ترک کرسہ داسہ درخت جوڑ مسور بلکہ چندی تا بھرم تیان ماما تینٹ پُر امید ہم اسک عبداللہ جان جمالدینی ہمو چلتن ئس ہرانا دامان اٹ علم انا خزانہ غاک بے پایان تالان اسر۔ خداکے دا خزانہ غاک مون مستی ہم علم وادب ، شعورو آگہی نا پڑا تالان مرسہ کیر۔
ماما عبداللہ جان جمالدینی نا گدان نا مجلس داخس ہنین ئسکہ کس اگہ اوڑتون اسیکہ مجلس آ تولوس ولدا بَش مننگ اُست تہ خواتوکہ۔ اونا ہرہیت علم انا ٹیکی ہر لوز محبت نا شنکی وہرگپ حوصلہ غان پُر ءُُ گلدستہ ئس اسک ہر چارہیت آن گُڈ شیخ سعدیؒ و مولانا رومی نا شعر آتا مِثال ءِ ترسہ تینا شابیت آ علمی بصیرت و شعور نا نشانی ءِ درشانی کریکہ ۔
پروفیسر ماما عبداللہ جمالدینی دا فانی دنیا ٹے سرجمو صدی سینا کچ زندئس تدفے و تینا داعمر ءِ علم وزانت ، شعوروآگہی کن ندرکرے ۔ اوبلاشبہ انسانیت‘ مہرومابت ، اجتماعیت وآفاقیت نا چیدہ ئس ۔ بلوچستان ٹی ترقی پسند ادبی تحریک و پروگریسی سوچ نا بنداوءِپروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی تینا سنگتاتون اوار تخا۔اونا سوچ نانیوکلیس علم ئس ہمو علم ہرا ہروڑ نا سماجی ، سیاسی ، معاشی ، قومی ، لسانی ، مذہبی شیفی بڑزی و منافرت آن پاک او بلوچ راج اٹ ہنداعلمی ، فکری شونداری وشرھالی ءِ خوایسکہ ہرااوفتا وژن و نصب العین اسک ۔ ہندا وژن نا رداٹ اوفک اولیکو وار جامعہ بلوچستان ٹے بلوچی بشخ نا بناء ءِ کریرہندن براہوئی بشخ نا بنداو اٹ ہم اوفک تینا سنگتاتون اواراسُر۔ بلوچستان ٹے ادبی ادارہ تا بنداؤ مرے یا صحافت نا پڑدافتیٹ پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی نا کڑدالم ساڑی مسنے ۔
تینا علمی وفکری سنگتاتے اسہ تلہ سے آ مُچ کننگ کن اوفک ’’لٹ خانہ ‘‘ نا پن اٹ اسہ پلیٹ فارم ئس درستی راستی کرفیر ہرانافکری بھرم اینو ننا چندی تعلیمی ، ادبی و صحافتی ادارہ تیٹ گچینو وڑاسے ٹی خننگک ۔ اوفک تینا زندءِ راجی کمنٹمنٹ آسے تون ہمگرنگ تدفیر ۔ اوفتا مثبت سوچ نا سبب بلوچستان ٹی ساڑی تیویٰ زبان تا نوشتہ کاروادیباک پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی تون فکری خڑکی تخارہ ۔ ہرانا پاشنگا ندارہ ءِ نن مامانا وتاخ ٹے اڈ الوکا ہفتہ وار ’’سنڈے پارٹی ‘‘ تیٹ خنانہ ۔ کہ داسنڈے پارٹی ہراسہ مکتبہِ فکر نا ہراسہ ادارہ نا نیاڑی ونرینہ غاک اوار مسورہ نہ بیرہ بلوچستان بلکہ پورا پاکستان آن علم وادب نا کلخواک دا مجلس اٹ ساڑی مسورہ یا انفرادی وڑاٹ پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی نا چیرگیج ءِ حاضر مسورہ ۔ گوکہ دا دوران انوکا پانزدہ سال اٹ ماماتینا ضیعف العمری نا سبب تینا مہراواناتون باز کم ہیتی گپی مسکہ ولے روشن فکری، عدم تشدد، مہرومابت، انسانیت وآفاقیت نا داچراغ ناپِرکاک اوڑے ضرور مُچ مسورہ :
دا مجلس آتا گیشتری سرحال آک، راج انا گڑتی، سیاسی بڑزی شیفی، عالمی ساڑی آ حالیت راجی وعالمی لوزانک، کتاب و قلم، مخلوق و بزگی، انسان و توفک تون اوار چندی پین موضوعک زیر بحث مسورہ(داسا ہم سنڈے پارٹی نا کلخواہ پنی آ زانتکار ڈاکٹر شاہ محمد مری اسکان سوشل میڈیا غا تینا اسہ پڑو ئس شینک کرینو کہ سنڈے پارٹی نا داسلسلہ برجاء مرو) ہنداوڑ ٹاکو تا ٹکاہم مسکہ ماما ءِ حوال آتیان سرپندی کن زرس ترند آن گپ کروئی تماکہ ‘علم وادب امن وآشتی نا علمبردارتون اڈتروکا ہر اسہ مجلس یات گاری سے و ہرکسس ماماتون اوڑداہی متوسس اوڑکن ہمو غٹ مجلس آک ارمان مرور۔۔۔
ای بیرہ مُسہ وار ماما نا مجلس اٹ توسونٹ و ہروار اونا مجلس اٹی تولسہ اونا عا لمیت اونا فکر نا خلاصہ ءِ گڑانہ گڑاس تینا علم انا کچ اٹ تخانٹ۔ ای خناٹ کہ ماما درو آمبا راینو ہم کتاب آتا گیڑ اٹ تولوک اسک علم وزانت نا گپ وتران شاعر و ادیب نمشتہ کار و طالب علم آتے کن مُدام زہیری ئس۔اسٹ اسٹ آہر اسہ نوشتہ کاروادیب نا پن ءِ ہرفسہ سوج کریکہ کہ اونا تب امرءِ انت ادبی وکاریم ئس کننگءِ ننتون اونا مجلس اٹ گیشتری راسکوہ ادبی دیوان ،نوشکے نا ادبی جاورو نوشکے ٹے گدروکا نوشتہ کاروازمکارتا بارواٹ ہیت مسکہ۔ اونا عالمی نا کُل آن بھلا ثبوت ہندادے کہ او پاریکہ ای عالم اس اَفّٹ!
ماما عبداللہ جان جمالدینی مدامی‘پُرتشددسیاست‘ ضمیر فروش آمیر و سڑدار، استحصالی تپہ ،مَلک و ٹکری، ذات پرست، فرقہ پرست آ بندغ آن نفرت کریکہ۔ او توفک آن مون ءِ ہڑسسہ قلم ءِ دروت ہلکاکہ۔
پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی‘ غوث بخش بزنجو ءِ تینا سیاسی رہنما پاریکہ، او میرگُل خان نصیرؔ آن متاثر اس۔ ماما اینو نا وخت اٹ دابم دھماکہ خودکُش جلہو، بندغ نا بندغ آ ہیت ہیت آ توفک و تفرزنی، لُٹ وپُل، حق خوری، بے مہری وبدامنی ءِ تینا خُلکن آ اُست انا خُلکن آ احساس اٹ ہُرسہ حیران و فریشان اس کہ بندغ امر بے بندغی نا گواچی ءِ، دنیا ٹی امن نا پھل آتے دے چٹ ترو۔ وخت اس ایلم ایلم کِن تفر ہرفک۔۔۔
پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی پاریکہ علم بیرہ علم! بندغ ءِ بندغی نا منزل آ سر کننگ کیک۔ ہاں ہمو علم ہراٹی مثبت عمل مرے! اونا ہر ہیت خواننگ ہیل کننگ سائنس ءِ سرپد مننگ، تینا ذات آن پیشن مرسہ پین اسے کن تینے ندر کننگ نارداٹ اسک۔ دُن کہ ماما تینا کلہو اٹی پارے کہ ای بے ہَد خوش اُٹ ای تینا ڈغار چاگئے و نوشکے نا مِش آ فخر کرسہ پاوہ کہ ننا کشار پوک متو بلکہ ننا دسوک آ تخم بھَرم تس۔اینو ہمو ڈغار آ زبان وادب کن داسکان کاریم مرسہ ءِ بلکن ماما ننے حوصلہ ترسہ پارے نُم ننے آن گُوہ ءِ درینورے ولے اوڑآن نن گُوہ ءِ دننگ کپنہ البتہ دا تخم انا بَرم ءِ پین بھَرم تننگ رنگ وپھل تننگ نا زمواری زیات مریک وخت اس کہ راسکوہ ادبی دیوان آن عبداللہ جان جمالدینی است جم ءِ تو داتحریک ءِ مونی گام کروئی ءِ ہرادے کفایت کرارؔ تینا زند انا دڑد و غم تتون اوار شابیتی ترسہ ننے اسکان سرکرے۔
عبداللہ جان جمالدینی نا وژن و مشن ءِ مون مستی دننگ کہ اونا ڈغار آ راجی زبان و ادب کن ننے نُمے شابیتو پڑاسے آ بلاتعصب کاریم کروئی ءِ خاص کرورناتے پُر عزم، پُر ہمت مرسہ تینے تاریخ نا بروک آ وخت اٹ تسلیم کرفوئی ءِ!دُنکہ پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی تینے تسلیم کرفے ولے پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی نا چِر ءِ سرمننگ کہ بھلو قربانی ئس بکارءِ کلان مُست ننے تینا اَناوضدیت ءِ قربانی کروئی مریک ننے تینا تہہ غان ہراسہ منافرت وتفریق نا زارءِ کشوئی مریک ننے تینا قول وفعل ءِ اسٹ کروئی مریک داخاطر اگہ اینو پروفیسر ماماعبداللہ جان جمالدینی ننا علمی ، ادبی ، قومی ، سیاسی ، سماجی تاریخ نا اسہ سرجمو باب ئس پاننگک تو اوتینا ہراسہ فطری مرادءِ قربان کرے اوتینا اَناءِ تینا ضدیت ءِ تینا وجود آن کشا تو تاریخ نا زیباؤ بشخ ئس مس۔