خواجہ عبداللہ جان جمالدینی نا باروٹ ہمو وڑ اٹ کہ نوشتہ کننگ نا حقے ای ہمو حقے پورو کننگ نا لائخ تینے چائپرہ ۔ ولے اُوڑان خڑک مننگ اوَ شاگردی ٹی تہ شصت سال مننگ نا سوب آن گِڑاس نوشتہ کیوہ۔
ای خواجہ تو 1955 نا مئی یا جون نا تُوٹی او لیکووار سردار بہادر خان بنگلزئی تون اوار مِلاٹ ۔ کنا پیرہ میر مہیم خان ہم نن تو اَس۔ نن کہ نوائے وطن نا دفترا ہناں تو خواجہ جمالدینی او ایماندارا غلام محمد شاہوانی تُو سہ سُر کاریم کریرہ ۔ ہمودے تیا بلوچستان نا یکو آ کالج کہ داسہ سائنس ڈگری کالج پا ننگک داخلہ الکوسُٹ۔ کنا دا اولیکو مِّلنگ، ہَمیشئی او شاگڑدی سے نا بنیادجوڑمس۔پدان ننا منہ سنگت دنکہ کا مریڈ عبدالحق، عبدالحمید کُرد، نور الدین بنگلزئی، اخبار نا دفترا ہنانہ یا گُڑا لٹ خانہ، آ پدان نن خننگ و ہیتاتے تہ بننگ کِن چلتن میڈیکل سٹور قندھاری بازار اہم ہنانہ ۔ داوڑای فورٹ سنڈیمن ( ژوب) ٹی اسٹ یا تربت و مستونگ ٹی، اُوڑ تون خط و کتابت جاری اس۔
وختس کہ او بلوچستان یونیورسٹی ٹی استاد جوڑ مس تو ننا تول و بش و دّا ۔ اوُدفترا خواجہ غلام قادر لاشاری او کنتون اوڑدہ وخت نازیاّبسکہ۔ اُووخت نا پابندی او کلاس نا ہلنگے بھاز ضروری چائسکہ۔
جمالدینی صاحب نا عُمر معاشرہ ئے پوہنداری تننگ،روشن خیال کننگ، خواننگ و خوانفنگ، رُژن و رواداری نا سبخ تننگٹی گدرینگا۔ اُست ٹی تہ انسان دوستی او انسانی حقاتا ادا کننگ نا بھلو قدر اس اَسکہ۔ سیکولرزم نا قائل اَو مظلوما قوماتا حقاتے تننگنا خواہندار اس۔ دروغ، دروہ، مُنافقت او لالچ کروکاتے خوش کتوکہ۔ اُوبھاز بے مَر اَووڈائی آن مُراس۔ او مدام انسان دوستی ، ایلمی رواداری اوَامن و ایمنی نا خواہنداراس۔ جنگ جھیڑہ مذہبی او لسانیا تنک نظری آن پاکو اِنسان اس اسکہ۔ اسے وار نا تہ ملنگ ، عالمانہ ہیت آتا تہ بِننگ بندغے پارہ آتہ یکا چکّا کہ۔ای داغٹے سال تیٹی اُودے غُصہ کننگ یا خر مننگا خنتوٹ مُدام خوس تبی اٹ بیا بخیر کریکہ ، تُولے فیلہ اوَاگہ کاریم اس تہ مسکہ تو ضرور کریکہ تہ یا کسے کاریم نا تہ کننگ کِن پابند کریکہ۔ قدرت بھلو سینہ او صبر و سگ اس تِسہ سنس تہ۔
اُو خلقی، قبائلی اَو تین پہ تین نا جھیڑ ہا تے خوس کتوکہ۔ تینا خلق نا جھیڑہ آتے ختم کننگ کِن بھاز کوشست کرے ولے وختس کوشِستا تا سر سوبی ئے خنتو تو خلقے الِّا۔ اُو نا جند سردار خیل آن اس ولے سرداری، نوابی اَو ٹکری گِری ئے بلوچ اُلُس نا مونی ہننگ،شون ہلنگ کِن کُبین او خل اس چائسکہ ۔
ننا غٹ نا دا معتبر آ اُستاد ، علم ئے نرینہ اوَ نیاڑی تیکن ضروری چائسکہ ۔ اُو نا پاننگ اس کہ علم و فن ہر کس کِن ئے۔ معاشرہ اے بدل کننگ ، شون تنینگ اَو نا خواندہی نا گگُ و تہارمئی تے مُرکننگ کن مار و مِسِن نا خواننگ الّمی اے ۔ اُو معاشرہ نا ارتقائی حالت ٹی شون ہلنگے خواہا کہ اُو مادری آ زبان تیٹی علم حاصل کننگ نا وکیلی اے کیک انتیکہ داڑان زبان وادب شون ہلیک ، مُستی کاءِک ۔ اُو سکول ، کالج اَو یونیورسٹی اِسکا بیدس انگریزی آن، ایلو غٹے مضمون تے مادری زبان تیٹ خواننفنگ خواہک۔ اُو شون حالی، خوش حالی، آسودئی اَو زندنا جُہد ٹی مونی دروکا عنصَراتے تعلیم تون گنڈک۔
شرفمنداخواجہ تینا جندٹی انجمن اس اسکہ۔ اُو عالمانہ ہیتا تے تینا بھاز آسانو زبان سے اٹ کراراوآرام اٹ کریکہ۔ اُو نا دوست او چائنداراک اصُل بھاز او۔ ایلو صوبہ آتیان بروکا ترقی پسند ، روشن خیال اَو انسان دوستا ادیب و شاعراک و ختس کہ داڑے بُسرہ تو خننگ کِن تہ ضرور تینے سر کریرہ۔ اندا خیالاک اوُدے ملک عثمان کاسی تون آوار لاہور نا شاہی قِلعہ او کوئٹہ نا قلی کیمپا تا دڑداتا گواچی کریر۔ دا مُلک آن پیشن دنکہ برطانیہ ، سویڈن او یورپ نا بھا ز نگا تعلیمی آ ادارہ آک ادب و علم دوستی نا تہ سوبا ن بٹنگارہ۔
پروفیسر جمالدینی ئے خوانندہ گل تون بھلو مہر اس اسکہ ۔ اُوہر اسٹ تون خوش تبی اٹ مِلاّکہ ۔ اُو بلوچستان یونیورسٹی نا جوان خوانفوکا اُستاد ا تیان اسے اُستادس اسکہ۔ خوانوکا ورناک مُدام گیڈ کرسِرہ پوہنداری الکُرہ اُوڑان۔
بلوچی زبان و ادب نا زِیاّ کا ریم کروکا سویڈن نا کارینہ جہانی اَوجاپان نا اِرا خوانو کاک ہم شاگردی ٹی تہ اسُر۔ مُدام خواہشت تہ اس کہ علم و چائستے تینا خوانوک آتے سکارسیفے ولے پدان جان دروہا تہ۔ کنا خیالے کہ خواجہ عبداللہ جان جمالدینی تینا نیک اَو جواننگا اِراہ آتے اُلس اِس کار سے فنگٹی سر سوب مس۔
اُو بلوچی اَو براہوئی زبان تون اوار پشتو او ایلو زبان تا شون ہلنگ کِن بھلو کو شِست اس کرے۔ اُو نا حبنداوسنگتاک تہ بلوچی نا متکنا شاعِراتا شاعری او ادبیا مڈی نا پٹ و پولے کریسہ زمانہ نا ناروائی آن بچے فیر ۔ اُو بلوچی اُردو او براہوئی ٹی بھاز نوشتہ کرینے۔ بلوچی اکیڈمی نا جوڑ کرو کاتا سرخیل اس۔
کنے دا پاننگ ٹی ہچو تل و ول اس اف کہ جمالدینی صاحب تول وبش ، اخلاق ، ماخولی ، نیک نیتی اَو روشن خیالی اٹ اَرا حدا کہ سر مس، بلوچستان نا بھاتی تیان کم او بُندغ ہمو حد اِسکا سر مسنو۔
