دُزّ ۔۔۔ زاہدہ رئیس راجیؔ

چونائی ءَ من سکیں شیردلیں مردمے آں ءُْ منا چہ ھچ کس ءُْ ھچ چیزءَ نتُرسیت بلے ھبر وھدے منی ابّا ءِ ہیزرانگ ءِ کَیت گُڑا جُستامہ کن ، منا چَہ ایشی ءَ انچوش بیم کَیت کہ ساھدار ءَ چَہ ملکموت ءَ ۔ ھروھدے کہ منی ابّا وتی ہیزرانک ءَ پہ منی سرءَ شانک دَیگ ءَ چست کنت کسے ءَ باور نہ کنت کہ من ھڈ بنداں چتورکہ چہ پیسرا بشارت رَسیت ءُُ آ چہ درد ءَ ترکگ ءَ لگ انت۔
برے برے منا انچوش سما بیتیں گُشئے منی ابّا بلوچے نہ اِنت ءُْ آ الّم ءَ ھٹلر ءِ چُک نماسگانی تاہ انت ءُْ بلکیں چہ وتی مات پتا وتی اُردی ءَ سستگ ءُْ دزکپوکاں مکران ءَ یاؤرتگءُُ یلا داتگ ءُْ بے کسی ءَ منی ابّا ءَ باز گریتگ پمشکہ منی بلُّک ءُْ پیرُک ءَ آئی ءِ سرءَ بَزّگ بیتگ ءُُ وتی کرّا ءِے داشتگ۔
بلے وھدے من وتی دل ءِ اے گپّ گوں وتی بلّک بزاں ابّا ءِ مات ءَ درشان کُت انت گُڑا آئی ءَ چہ کندگ ءَ لاپ لیٹ وارت ءُْ دراہینت ءِے کہ’’ تئی پت منی دوستاکیں بچ اِنت ءُْ مناپروردگار ءَ بازیں دُعا ءُْ منتا رند داتگ۔ آ چہ دل ءَ سکّ نرمیں مردمے ءُْ پہ تئی شرّی ءَ گوں تو ترند انت۔ ‘‘
من ءَ شرّی ءِ سرا یات انت کہ وہدے من وتی وانگجاہ ءَ رؤگ ءِ بدلءَ مدام وتی سنگتانی ھمراہیءَ ویڈیو گیم ءِ لئیب ءَ شُتاں گُڑا یک روچے ھُدا بزانت چہ کُجا منی ابّا سَھی بوت ءُْ تچکا ھمودا اتک ۔ منی دلگوش گوں ویڈیو گیم ءِ اسکرین ءَ ات ءُْ من چہ گلءَ بال اَتاں کہ یگہ نگہ آئی ءَ وتی زالمیں ازبابہیزرانک منی نازاکیں بَڈّءَ گور دات۔
’’اللہ اللہ ابّو ابّو من مرتوں ‘‘ من ھمینچو جاک ءُْ پریات کُت بلے منی ابّا ءِ گوشاں مٗورے ءَ ھم نہ وارتءُْ منا گِرّکان کنان لوگ ءَ یارت ءِے ءُْ ھکم ءِے دات کہ ’’چد ءُْ پد تو وانگ ءَ نہ روئے۔ من دل وش کُتگ کہ وانئے ءُْ شرّیں انسانے جوڑ بئے بلے تو۔۔۔ تو وانگی مُہے نئے۔۔۔‘‘ منی آزاتی ءِ ھلاسی ءِ جارا منی ارواہ بے تاھیرکُت ھمینچو توبہ نسوات کُتوں بلے بزّگیں مردمانی وھدے ھُدا نہ اشکنت منی ابّا ۔۔۔آ چہ کجا گوش داریت ناں ارس ءِ ھور ءَ منی ابّا ءِ دل آپ کُت نئیکہ منی پریات ءُُ زاریاں پروردگار ءِ رھم ءِ مُہریں دروازگ بُتک انت۔
منی بے وسی ءَ وھدے راہ پدے نہ دیست پہ نادلکشی ابّا ءِ ماھیگ بہا کنگ ءِ کار ءَ ہور بئیگ ءَ وتا رازیگ کُت اوں۔ دو روچ ابّا ءَ منا گوں وتا بازار ءَ بُرت ءُْ ماھیگ ءِ بہاکنگ پیش دارگ ءَ پد منا تہنا پہ ماھیگانی بہا کنگ ءَ دیم دات۔
اولی روچ ءَ ابّا ءَ منا دہ سیر کاشُک تور اِت ءُْ دات کہ ایشاں اے نہاد ءَ ھما جاہ ءَ بہا بہ کن کہ من بیتگاں ءُْ آ وتی ماھیگاں بازار ءِ دومی دَمگ ءَ بارت ءُُ بہا کنت۔
من پہ نادلکشّی وتی ماہیگ ءُْ ازباب زٗرت انت ءُْ پت ءِ ھمبراہی ءَ بازارا سربیتان ءُْ پت ءِ ھمروچ ءِ جاہ ءَ تگردے پچ کُت ءُْ نشتوں۔
منی راستیں نیمگ ءَ مئے ھمساہگ ناکو سئیدک ءَ کُرشی یے جتگ اَت ءُْ وتی ریڑی ءِ سرا چکانی لئیبوک بہا کنگ ءَ اَت۔
منی چپیں نیمگ ءَ پیرل چاباری ءِ دُکان اَت کہ چہ چابارءَ یارتگیں سواس بہا کنگا ات۔
منی چم یگانگہ پیرل چاباری ءِ دکان ءِ دیوال ءِ سرا کپت اَنت۔ مئے میتگ ءِ نامداریں دُزّے ءِ اکس لِچّتگ ات کہ چیزے وھد پیسر جَنَگ بوتگ اَت ءُْ آئی ءِ مردماں آئیءِ اکس دیوالانی سرا گوں شہید ءِ نام ءَ لیچینتگ اَت۔ من گوں ھیرانی ءَ اَکس ءِ نیمگ ءَ چاران بوت آںءُْ دل ءَ جیڑان بوت آں کہ’’ بچار چونیں بھتاوریں مردمے، زندگی ءَ ھم دزّی ءِ پشت ءَ جنّتیں زندگی یے گوازینتگ ءِے ءُْ مرگ ءَ پد ھم شہید انت ءُْ جنت ءَ سَئیل کنگ ءَ اِنت۔ ‘‘ دل ءَ گشت اوں کہ’’ آسمان ھم سکیں ناانساپے کہ دراھیں مردمے بروبر نہ کتگ اَنت۔ ‘‘
’’بچا کجا گارئے؟ گراک کدیگینیں ترا جستءَ اِنت ءُْ تو ھچ پسّویے نہ دئیگ ءَ ئے ‘‘ ناکو سئیدک ءِ توارا منی ھیالانی ا وتاگ سِست۔ من جہہ سِرّ اِتاں
’’انّاں انّاں ناکو۔۔۔ من ھمدایاں ‘‘ من پہ ہجالتی سر کِچینت ءُْ پسّو دات
’’بچا ! اے کاشک ءَ چنتءَ دَئے ؟ ‘‘پیراں زالیں گراکے باریں کدی اتکگ منی دیم ءَ اُشتاتگ ات، چہ منا جستااَت۔ من وتی ھوش یکجا کتءُْ وتی دلگوش گراکءِ نیمگ ءَتراینت۔
’’بلّو ! پانزدہ کلدار پاھے بلے اگں سیرے زورئے من ترا شست ءِ جاہ ءَ پنجاہ کلدار ءَ دئیاں ۔۔۔‘‘ من وتی ابّا ءِ سوج داتگیں رنگ ءَ پسّو دات
’’شرّیں منا نیم سیر پہ بیست ءُْ پنچ کلدارءَ بہ دئے ‘‘ گراکیں بلُّک وتی کونڈانی سرءَ نشت ءُْ کاشکانی گلّ ءَ چارگ ءَ لگّ اِت۔
’’بلّو! اے ماھیگ سہبی منی ابّاءَ چہ دریا ءَ یارتگاں۔ تاجگ اَنت برپ ءِ نہ اَنت ‘‘ من پہ بلُّک ءِ دل ماھیگ ءِ نیمگ ءَ مان کنگ ءَ گوشت تاں ابّا من ءَ شاباشی بہ دنت۔
بلُّک ءَ چَہ وتی پندول ءَ بیست ءُْ پنچ کلدار کشّ اِت ءُْ منی دستا دات انت ءُْ من کاشکانی لاپ تل کُت ءُْ گند دَرکنگءَ پد پیلک ءِ توک ءَ مان کُت انت ءُْ بلک ءِ دستا دات آں۔ بلُّک ءِ رَوگ ءَ پد بازیں گراکے اتک شُت۔
تاں نیم روچ ءَ ابّا اتک منی درستیں کاشُک ھلاس اتنت۔ من گلءَ بال ابّاءِ ھمراہی ءَ لوگ ءَ اتک آں۔ سُبارگ ءَ پد ابّا ءَ چَہ منا ماھیگانی ھساب گپت۔ من وتی منّءَ دراھیں ھساب ابّا ءَ دات آں بلے ابّا ءَ وھدے زرّ پدءَ ھساب کُت انت گڑا زَھر گپت ءُُ ترندک ءَ گوشگ ءَ لگ اِت کہ سے پاہ ماھیگ ءِ زرّ کم اَنت۔
من سک ھیران بیت آں کہ اے چے پیمءَ بوت کنت۔ من وَ اِنگو بہا کنان کتگ ءُْ آنگو پت ءِ داتگیں کیسّگ ءَ مان کنان کتگ انت ءُْ ھمے رنگ ءَ وتی لوگ ءَ زرتگ یارتگ انت، اے سے پاہ ءِ زرّ کجا شُت انت؟۔
پتاچہ زھر ءَ گونڈیں ہیزرانکے منی بردستا گور دات۔ منا سک درد بیت۔ اے دگہ گپے کہ من ہیزرانک ءَ ھیلدار بیتگ آں بلے آ کارے کہ من ھراب نہ کُتگ ءُْ پہ آئی ءَ من ہیزرانک بورآں گوں من سگگ نہ بیت۔
اے دگہ سہبا ابّا ءَ پدا منا ماھیگ توراِت ءُْ دات انت ءُْ گران تبی ءَ گُشت کہ نوں وتی زرّاں ھم سمبال ءُْ چہ پِشّیاں ھم ھیالداری بہ کن کہ ماھیگاں مہ برانت۔
من دل ءَ گُشت کہ ھؤ بوت کنت۔ بلکیں منی دلگوش دگہ نیمگے ءَ بوتگ ءُْ پشّی ءَ ماھیگ بُرتگ۔
بلے زانا پشّی ھمنچو بلاانت کہ لاپ ءِے سے پاہ ماھیگ داشت کنت؟
وت سرءَ نرونڈان ءُُ وتی جُستانی وت معنا کنان راہ ءَ روان بیت آں ءُُ وتی زیگیں جاہ ءَ شُت نشتاں۔ نوں من وتی کُلّیں دلگوش اِنگو وتی زرّانی کیسگ ءِ نیمگ ءَ ءُْ آنگو وتی ماھیگانی نیمگ ءَ دات تاں دُزّ چہ منی چم نزر ءَ چیر مہ بیت۔
مروچی بازار شُلک اَت۔ کساس پنچ سیر ماھیگ دوساھتا ھلاس بوت انت۔ من کہ دائم ءَ آپ ءِ پُگل اتاں، انگودم بُرتگءَ اتوں ءُُ آنگو نُک ءِ ھُشکی منا تورینگ ءَ اَت ۔
چہ وتی جاہ ءَ پاد اَتک اوں ءُُ چہ ناکوپیرل ءِ دُکان ءِ کارمند ءَ جُست کُت اوں:
’’لالا! آپ است انت؟ ۔۔۔سک تنیگ آں۔۔۔۔ ‘‘
آئی ءَ وتی دکان ءِ توکءِ کولر ءِ نیمگ ءَ اِشارہ کت ءُْ گُشت’’ بیا چہ ادءَ ٗزور‘‘
زوت زوتامن شُتوں سارتیں آپ ءِ گلاسے زُرت ءُُ دُکان ءِ دپ ءَ اتک اُشتاتوں تاں ماھیگانی نیمگ ءَ دلگوش ءَ ھم دات بہ کناں ۔ ھمے وھد ءَ کہ من آپ تنگ ءِ اتنتءُُ دل اوں تاھیر دات منی چم ماھیگانی گونی ءِ سرءَ کپت انت کہ چیزے گوشئے سُرپُر کنگ ءَ اَت۔
شرّیں ساھتے ءَ رند چارآں یک اسپیتوکیں پشی یے ءَ دُزکائی چہ ماھیگانی گونی ءَ وتی سر دَرکُتگ۔ من وتی گوکی چم پہکا پچ کُت انت ءُْ پِشّی ءَ چاران بوتاں۔ آ زالم ءَ دوکاشک دپ ءَ ات۔۔ منی چم دراتک اَنت۔ دل ءَ نوکی گوشتوں کہ لٹّکے چست بہ کنانءُْ پشّی ءِ سرین ءَ گوربِہ دیاں بلے ھدا بہ زانت کہ اے شومیں پشی چتو چہ اِدءَ شت ءُْ مردمانی رُمبءِ تہ ءَ گار بوت۔ وتی سرءَ وت نرنڈان من پدءَ وتی جاہ ءَ اتک نشتوں۔
مروچی گراک سک باز اتنت۔ چَہ زیگ ءَ پشتر من ماھیگ کٹّینت اَنت ءُْ ابّا ءِ ودار ءَ نشتوں ۔ لوگ ءَ سر بئیگ ءَ پد ابّا ءَ زرّانی ھساب داد کت من دلجم اَتوں کہ ھساب تچک بیتیں بید ے چہ دوکاشکءَ، بلے ھساب ءَ پد ءَ بَّاءِ دیم تہار بوت۔
’’بچا! مروچی نیم سیر ءَ گیش ماھیگءِ زرّ کم انت۔ ترا سد ءُْ سما نیست بلکیں مردمے ءَ چہ ھسابا گیش ماھیگ داتگ ئے؟ ‘‘ پتا منا چوں گرک ئیگ ءَ چار اِت ءُْ جست کت۔ منی جان ءَ درہگے ءَ گپت۔
’’وللہ ابَّا من کس ءَ یک دانگے ھم گیش نہ داتہ۔۔۔ءُْ۔۔۔ وتی کیسگ اوں پہریزتگ بلے یک پیشّی یے ءَ دو ماھیگ یکپاریگی دپءَ کتگ ءُْ برتگ، من وس کُت بلے آ رسینت نہ کت ‘‘ من گوں گریتگیں گالوارءَ پسو دات ءُْ وتی بردست گوں دومی دست ءِ دل ءَ مُشان کُت کہ چش مہ بیت ابّا ءِ ہیزرانک پد ءَ منی بردستا اتردئیگ بہ بیت۔
بلے منی ھیرانی چَہ اے گپا گیشتر بوت کہ بے چیزے گوشگ ءَ منی ابّا پاد اتک ءُْ دومی کوٹی ءَ شت۔ منی دل دل ءِ جاہ ءَ اتک۔
*
مروچی سہمی روچ ات کہ من ماھیگ بہا کنگا اِتوں۔ بلے اے مانگیش ساپ نہ بوتگ اَت کہ آھر منی زرّمدام پرچیا کم بنت۔ من انگت وتی ھیالانی توک ءَ گرءُْ چیلّ اتوں کہ دوسے گراک اتک اوشتات انت ءُْ من چہ گونی ءَ ماھیگ در کت اَنت ءُْ سوداگری ءَ لگ اِتوں۔ گراکانی رؤگ ءَ پد من ارادہ کُت کہ چہ گونی ءَ ڈن ءَ در کتگیں گیشیں ماھیگاں پدءَگونی ءَ بہ کناں بلے یگہ نگہ منی چم ھما زیگیں پیشّی ءِ سرءَ کپت انت کہ ماھیگانی سرءَ انچوش ارش ءِے کتگ ات گشئے پت ءِ مال ءِے بہ بنت۔ آئی ءَ دوکاشک دپءَ کت ءُْ تتک۔ من چَہ زھر ءَ وتی جاہ ءَ چست بیتوں وتی پادءِ چپل چت ءُْ پیشّی ءِ جَنَگ ءَ آئی ءِ رندءَ کپتوں۔ اے ھم بیھال بیتوں کہ منی پُشت ءَ اگاں گراکے اتک گڑا آھاں کئے چارایت۔
مردمانی رُمب ءَ وتا گشّینان گشّینان من وتی ناکوزتک ابدٗک ءِ کرّا سر بیتوں کہ آ چَہ من پشتر نہادیگ ءِ کنڈءَ نشتگ مدگ بہا کنگ ءَ اَت۔ انچوش آئی ءِ چم پہ من کپت انت گشگ ءَ لگ اِت: ’’ اڑے یار ! چون انت ترا؟ چو گنوکانی رنگ ءَ چنپل یے دستا اِنت ءُُ بازارگولگائے؟‘‘
من بے آئی ءِ پسّودَیگ ءَ آئی ءِ کشءُْ گوراں چاران بیتوں کہ دُزیں پِشّی ھمِدا سر بئیگ ءَ من دیستگ ات۔ چپ ءُْ چاگرد ءَ سرجنان وھدے منی چم ابدٗک ءِ پشتی نیمگ ءَ کپت انت چارآں پشّی ءَ وتا ابدک ءِ پُشت ءَ چیرداتگ ءُْ منی ٹیلگانی توک ءَ چارگ ءَ اِنت۔
من وتی چمپل آئی ءِ سرگ ءِ نیمگ ءَ گور دات پشی ءَ وتی سر ابدک ءِ بڈ ءِ نیمگ ءَ کنزینت ءُْ چمپل دیوال ءَ لگ اِت۔
’’بچا جواب پرچیا نہ دئے ؟ ۔۔۔۔زانا سر پہ گنوکی ءَ کشّتگ ئے ‘‘ ابدٗکءَ من ءَ شگان جت۔
’’ھؤ۔۔۔(من پہ جاک گشت)۔۔۔ من گنوک ترّ اِتگوں۔۔۔۔ اے شومیں پشی ءَ منا تین پہ دل کتہ یل داتہ۔۔۔ مدام ھمیشی ءِ دُزّی ءِ سوبا ہیزرانک منی بڈا آپ کنت، من اشی ءَ گِراں براں وتی ابّا ءِ دست ءَ دَیاں ءُْ پیش ءِے داراں کہ دُزّ من نیاں ھمیش اِنت۔۔۔۔ اِشی ءَ ھمنچک ہیزرانک بہ جنت کہ گوش بہ گیپت‘‘ من چہ زھر ءَ وتی دل ءِ زنگ ریتک اَنت۔ ابدک ءَ ٹہک دات ءُْ پہ مسکرا منا گشگ ءَ لگ اِت:
’’اڑے ! تو مردمے ئے، جناورےءَ بیر گرئے؟۔۔۔ لجّ بہ کن۔ اشی ءَ تو انچوش دست بہ جنئے ترا چانکر ے پانچیت ‘‘
دمانے ءَ رند منی مجگ سارت بوت ءُْ زھر وارت اَنت، دل ءَ گوشتوں کہ ابدک راست گوشیت، اے وَ جناورے من گوں اشی ءَ وتا پرچیا چوش گنوک کتگ۔
یگہ نگہ ترانگ ءَ کپتوں کہ منی وَ کُلّیں ماھیگ دُکان ءَ اِیر انت اگں دگہ پشّی یادُزے ءَ بُرت انت من وَ پہکا برباد باں۔ اے ھیال ءِ آھگ ءَ گوں من پاداتک اُشتاتوں تاں وتی دُکّان ءَ بٗرواں، ابدک ھم گوں منا پاد اتک اوشتات۔ چہ آئی ءِ کُٹا چیزے کپت۔ من وتی چم ھما نیمگ ءَ شانک دات اَنت، ابدک ءِ پادانی دیم ءَ کاشک تالان اتنت۔